Wpływ stylu przywództwa na wyniki pracy z perspektywy rekrutujących specjalistów z innych krajów UE – głównie z Polski. Opublikowany przez dr Rainera Schreibera, konsultanta personalnego i wykładowcę – w rozszerzonej rozmowie roboczej z Oliwerem Mikusem, założycielem i dyrektorem Sedulus Sp. z o.o. – agencji personalnej Opole/Monachium

Przedmiot zarządzania personelem to nie tylko dziedzina pracy zarządzania personelem, ale także subdyscyplina nauk społecznych. W tym kontekście Arbeitsgemeinschaft Sozialwissenschaftlicher Institute e.V. (Stowarzyszenie Instytutów Nauk Społecznych) z siedzibą w Kolonii jest kolejnym kompetentnym punktem kontaktowym i pośrednikiem w zakresie zarządzania personelem i kwestii empirycznych związanych z kompleksem stylów zarządzania.

Kierunek działania menedżera jest kluczem do decydującego sukcesu firmy, a tym samym decydujący dla korzyści lub maksymalizacji zysku. W międzyczasie, tabela możliwych stylów przywództwa stała się bardzo obszerna. Na pytanie, który styl przywództwa jest właściwy w obliczu rozszerzonej dywersyfikacji pracy, nigdy nie można odpowiedzieć tak łatwo w sposób ogólny. To właśnie połączenie „kija i marchewki“ zawsze sprawdzało się w wyrażaniu autorytarnych i kooperacyjnych stylów przywództwa.

Różne style przywództwa: wyzwolenie chłopów i dywersyfikacja gospodarki

Uwzględnienie różnych mentalności z punktu widzenia krajów pochodzenia powinno być odnotowane na podstawie dywersyfikacji, ponieważ mentalność pomiędzy Wschodem i Zachodem jest nierówna w odniesieniu do stosowania różnych stylów przywództwa. W Europie Zachodniej korzystne skutki miał rozwój handlu i dywersyfikacja gospodarki, ale także oświecenie. Na Zachodzie pierwsza fala wyzwolenia chłopów nastąpiła już pod koniec średniowiecza, podczas gdy na Wschodzie pańszczyzna, która prowadziła do „pewnego pozbawienia praw obywatelskich“, była dalej kultywowana i intensyfikowana.

Nie chodzi tu o dyskryminację, ale o to, że kształtuje ona zachowania ludzi, np. w życiu zawodowym. W związku z tym, badanie różnych stylów przywództwa jest przydatne w procesie pracy. Różnice mentalne i ogólna sytuacja w dalszym ciągu XX wieku w Europie Wschodniej miały znaczenie przede wszystkim w świetle dominacji sowieckiej.

Oliwer Mikus komentuje: „W związku z tym należy znaleźć indywidualne wyjaśnienia w dżungli zarządzania zasobami ludzkimi, biorąc pod uwagę podstawy charakteru potencjalnych kandydatów z innych krajów UE. W końcu każda firma i każdy człowiek jest inny. Firmy start-up pod postacią tech start-upów funkcjonują lub klekoczą inaczej niż tradycyjne średnie przedsiębiorstwa (MŚP) i duże korporacje.“

„Co więcej, w poszukiwaniu odpowiedniego stylu przywództwa nie można jeszcze zastosować inteligentnego algorytmu, ale w tej chwili pomagają klasyczne oceny, czyli klasyfikacja kandydatów“ – podkreśla doświadczony rekruter.

Badania nad stylami przywództwa i zmianami

Na początku XX wieku badania w tym sektorze form przywództwa zyskały na znaczeniu. „W rzeczywistości dwaj wybitni badacze, psycholog społeczny Kurt Lewin i socjolog Max Weber, wywarli ogromny wpływ na tę dziedzinę badań. Ich praca do dziś ma wpływ na nauki i podstawy psychologii organizacji“ – wyjaśnia dr Rainer Schreiber w rozmowie z Oliwerem Mikusem. W tym kontekście jako wybitnego naukowca tej szkoły należy wymienić prof. dr Lutza von Rosenstila. W dalszym toku tego opracowania, różne style przywództwa zostaną naświetlone przy szczególnym uwzględnieniu mentalności.

Style przywództwa według Kurta Lewina to:

Laissez-faire

Idea ta powstała pierwotnie w kulturze frankofońskiej. Menedżerowie, którzy kultywują ten styl, trzymają się z dala od codziennych spraw operacyjnych. Ich pracownicy pracują w sposób samostanowiący i samowystarczalny. Ten styl zarządzania zakłada siłę charakteru oraz wysokie kompetencje społeczne i zawodowe ogółu pracowników, przy uwzględnieniu doskonałego doboru kadr. W praktyce można sobie wyobrazić rezygnację z tej metody, a wysoki stopień zaufania i autonomii może mieć pozytywny wpływ na firmę. W praktyce grozi to brakiem dyscypliny, niejasnymi i chaotycznymi strukturami oraz rywalizacją wśród pracowników. Pochwała i nagana nie są cechami wyznaczonego wcześniej stylu przywództwa.

Autorytarny styl przywództwa

Cała moc decyzyjna leży po stronie przełożonego, a korekty i sugestie w świetle procesów pracy, ale także uwarunkowań sytuacji interpersonalnej (feedback) pracowników są niepożądane. Nieco militarnie surowy klimat pracy może demotywować i hamować innowacyjność. Decyzje podejmowane są bardzo szybko i często pochopnie, ale niebezpieczeństwo popełnienia fatalnych błędów jest ogromne, ponieważ brak jest kontroli.

Kooperacyjny styl zarządzania

Stosunki interpersonalne w połączeniu z zasadami demokracji w ramach hierarchii określają interakcje między pracownikami a kierownictwem. Sugestie i krytyka są zawsze mile widziane, wpływają i zwiększają motywację pracowników. Pozytywna atmosfera w pracy, ale także kreatywność zapewniają istnienie i sukces firmy. Faktem jest jednak, że możliwości współdecydowania – jak to ma miejsce w prawie wszystkich strukturach demokratycznych – spowalniają procesy decyzyjne. Ale dla menedżerów oznacza to również, że obowiązki są rozdzielone w ramach hierarchii.

Style przywództwa według Maxa Webera to:

Biurokratyczny styl przywództwa

W firmach, w których kultywuje się ten styl przywództwa, zarówno menedżerowie, jak i siły wykonawcze są w każdej chwili zastępowalni, ponieważ prawdziwa władza pochodzi ze struktur i zasad, które rozwijają się w firmie przez długi okres czasu. Jest to przepisany proces pracy, który charakteryzuje i reguluje strategiczne lub operacyjne codzienne działania. Według słów Maxa Webera, predyspozycje zawodowe nie odgrywają decydującej roli w planowaniu kariery zawodowej i w grze relacji międzyludzkich. Ci, którzy są w firmie najdłużej, zajmują najwyższe stanowiska.

Ten styl przywództwa pozwala na głośniejsze relacje i zapobiega niesprawiedliwości. Największą słabością tego stylu przywództwa jest brak elastyczności. Jasny zestaw reguł sprawia, że szybkie reagowanie na zmiany w otoczeniu rynkowym i na kryzysy (czasy potrzeby) jest prawie niewykonalne. Systemy tego typu nadal można znaleźć w organach publicznych i w tradycyjnie zarządzanych podmiotach.

Charyzmatyczny styl przywództwa

Przywódca, który w biznesie czy w polityce przewodzi w sposób charyzmatyczny, poprzez charyzmę i dalekowzroczne idee porywa swoich pracowników, a tym samym motywuje ich do pracy, empatii i kreatywności.

W ten sposób znacznie zwiększa się zdolność do innowacji, a także empatia. Te kręgi kierownicze lubią podejmować decyzje spontanicznie, z jelit. Ten rodzaj przywództwa może prowadzić do znacznego niepożądanego rozwoju sytuacji w obszarze napięć.

Charyzmatyczny lider rozpala pracowników, którzy wspólnie i w zaufaniu do lidera dążą do osiągnięcia celu ekonomicznego, politycznego, a nawet charytatywnego. Szczególnie silne jest poczucie wspólnoty wśród pracowników.

Patriarchalny styl zarządzania

Czynnik dyscypliny jest szczególną cechą tej formy przywództwa. Firmy rodzinne często kultywują ten styl przywództwa. Porównywalne do monarchii, wartości szefa kształtują wszystkie aspekty firmy, a hierarchia jest mocno ugruntowana. Najwyższe kierownictwo, w porozumieniu z poufnym sztabem doradców, podejmuje zazwyczaj wszystkie decyzje bez wyjątku. Pracownicy w tym systemie nie kwestionują tego – jak w ujęciu przywództwa autokratycznego – i wykonują polecenia w sposób zdyscyplinowany.

Autokratyczny styl przywództwa

Autokratyczny styl przywództwa jest odpowiednikiem autorytarnego stylu przywództwa Kurta Lewina. Tłumaczenie słowa autokracja z języka greckiego oznacza „jedyne rządy, i to mówi wszystko. Natomiast lider działający autokratycznie jest odpowiedzialny za wszystkie decyzje, które może odpowiednio szybko wprowadzić w życie. Warunkiem koniecznym jest posłuszeństwo wszystkich pracowników.

Podsumowanie: Synteza różnych stylów przywództwa – dalszy rozwój

Europa Wschodnia od wieków podążała zasadniczo inną drogą historyczną, przy czym przy wyborze stylu przywództwa należy uwzględnić dominację Związku Radzieckiego (autorytarny styl przywództwa) do 1989 roku. Brzmi to nieco obco i arogancko, choć tradycje demokratyczne są coraz lepiej rozwinięte w nowych pokoleniach. Dziedzictwo dawnych czasów mimo wszystko rozbrzmiewa w umysłach młodszych ludzi z tej kultury! Zjawisko, które jest aktualne we wszystkich kręgach kulturowych.

Każdy rekruter, ale także przedsiębiorca i klient ma obowiązek zmierzyć się z tym tematem lub dogłębnie go zbadać. Preferowana jest synteza pomiędzy autorytarnym stylem przywództwa a kooperacyjnym stylem przywództwa według Kurta Lewina. Laisse-faire jest całkowicie niestosowne! Na dłuższą metę pożądane jest rozwijanie demokratycznego stylu przywództwa. To zadanie dla dojrzałego społeczeństwa!

V.i.S.d.P.:

Dr. Rainer Schreiber
Wykładowca edukacji dorosłych i konsultant personalny

O autorze:

Doradca personalny i wykładowca honorowy Dr. Rainer Schreiber z wykształcenia ekonomista, specjalizujący się w finansach, controllingu, zasobach ludzkich i szkoleniach. Zajmuje się profesjonalną edukacją dorosłych i publikuje na temat doradztwa personalnego w zarządzaniu, zmian demograficznych i polityki gospodarczej.

Kontakt:

Sedulus Sp. z o.o.
Oliwer Mikus
ul. Jana Łangowskiego 1
45-031 Opole
E-mail: kontakt@sedulus.pl
Tel: +49 89 13072963
Tel: +48 608 554 697

Opis firmy:

Firma Sedulus Sp. z o.o. z siedzibą w Opolu / Polska, oddziałem w Rzeszowie / Polska i filią w Monachium / Niemcy z powodzeniem działa w rekrutacji doświadczonych sił od 2015 roku i postrzega siebie jako interfejs między pracodawcami i kandydatami. Celem jest osiągnięcie połączenia potrzeb pracodawców z wymaganiami pracowników. Sedulus Sp. z o.o. posiada wiele atrakcyjnych ofert pracy, zarówno pracy stałej jak i tymczasowej. Firma specjalizuje się w organizowaniu odpowiedniej pracy dla osób indywidualnych, par i grup, a także studentów. Więcej informacji: https://sedulus.pl/de/kontakt-deutsch/